روستای فقیه‌آباد نشتارود تنکابن سر آغاز توسعه کاشت کیوی در ایران

دکتر محمدامین البرزی در سال ۱۳۴۷ تعداد یکصد اصله نهال کیوی از فرانسه وارد ایران کرد اما وی اقدام گسترده‌ای جهت کاشت و تولید این محصول انجام نداد.

محمدعبدالله محسنی، معلم جوانی بود که در سال ۱۳۶۲ در سفر به مازندران با البرزی آشنا شد و ایده‌ی توسعه و تولید این میوه ناشناخته به ذهنش رسید. وی باغی به مساحت 10 هکتار در روستای فقیه‌آباد نشتارود تنکابن که به باغ البرزی معروف بود، اجاره کرد و همزمان شروع به مطالعه و ترجمه مقالات فرانسوی و نیوزلندی مرتبط با کاشت و پرورش کیوی کرد؛ محسنی در ادامه راه شغل معلمی را کنار گذاشت و با تلاش و پشتکار فراوان به تولید کیوی در مازندران و گیلان مشغول شد.

کیوی، محصولی بود که ایرانیان شناختی از آن نداشتند و بسیاری بر این باور بودند که این میوه جنبه دارویی دارد؛ بنابراین توسعه پرورش و تولید آن، ابتدا باید مردم با این محصول جدید آشنا می‌شدند. وی به مدت ده سال به معرفی و گسترش کیوی در منطقه مشغول بود و در سفرهای متعدد به شهرهای مختلف، کیوی را بین باغداران، میوه فروشی‌‌ها و مردم، حتی به‌صورت رایگان توزیع می‌کرد تا به تدریج برای مردم معرفی و ذائقه سازی شود.

از دیگر اقداماتی که محسنی برای شناساندن و گسترش این میوه انجام داد، دیدار و گفت‌وگو با امام جمعه وقت تنکابن بود. محسنی درباره آینده درخشان و زمینه‌های صادراتی آن محصول به امام جمعه توضیحاتی ارائه داد و ایشان نیز در خطبه‌های خود مردم را به کاشت کیوی تشویق کرد.

کار مهم و ارزشمند دیگری که محسنی در راستای معرفی کیوی انجام داد، این بود که مقالاتی درباره پیشینه این میوه، راه‌های تکثیر و پرورش، مراحل و انواع کشت، وضعیت کشت آن در سایر کشورها، کاربرد و خواص آن در نشریات و رسانه‌ها چاپ کرد و همچنین در اولین نمایشگاه‌ کیوی ایران به باغداران مشاوره‌های رایگان نیز می‌داد.

در سال 1366 و 1367 مقالاتی با عنوان‌های «کیوی، میوه مناطق گرم و مرطوب»، «مزه میوه کیوی بسیار مطبوع، شیرین و کمی ترش، نزدیک به توت فرنگی است»، «نهال کیوی از درختان اصیل مادر»، «آیا بازگشت سرمایه در کشت کیوی تا چه حد قابل تضمین است؟»، «22 بهمن امسال از اولین و بزرگترین نمایشگاه کیوی ایران در 5 کیلومتری تنکابن دیدن کنید»، «کشت و پرورش کیوی در چین»، «راه‌های تکثیر و اصول پرورش درخت کیوی» و… منتشر شد.

در نهایت با تلاش‌های محمد عبدالله محسنی و سایر تولیدکنندگان، اوایل دهه 70 کیوی در سبد میوه خانوار جای گرفت و طبق آمار سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (فائو) در حال حاضر ایران پنجمین تولیدکننده کیوی در جهان است. چین با تولید 50 درصد کیوی جهان، رتبه اول را به خود اختصاص داده است و نیوزلند، ایتالیا و یونان به ترتیب رتبه‌های دوم، سوم و چهارم جهان را دارند.